#8 noyabr
8 Noyabr
8 Noyabr Zəfər günü – Azərbaycan xalqının çoxəsrlik tarixində qızıl hərflərlə yazılmış, milli qürurun və ədalətin bərpasının rəmzinə çevrilmiş şanlı bir gündür. Məhz bu tarixdə, 2020-ci ildə rəşadətli Azərbaycan Ordusu Qarabağın tacı sayılan qədim Şuşa şəhərini işğaldan azad edərək, 44 günlük Vətən müharibəsinin taleyini həll etdi. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Şuşanın azad olunduğu gün, hər il ölkəmizdə təntənəli şəkildə Zəfər Günü kimi qeyd olunur.
Müharibənin Başlanğıcı: Haqq Yolunda “Dəmir Yumruq”
1990-cı illərin əvvəllərində Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində Azərbaycan ərazilərinin təxminən 20 faizi işğal edilmiş, bir milyondan çox azərbaycanlı öz doğma yurd-yuvasından didərgin düşmüşdü. 30 ilə yaxın davam edən danışıqlar prosesi Ermənistanın destruktiv mövqeyi səbəbindən heç bir nəticə vermədi. BMT Təhlükəsizlik Şurasının dörd qətnaməsinə məhəl qoyulmadı. Nəhayət, 2020-ci il sentyabrın 27-də Ermənistan silahlı qüvvələrinin cəbhəboyu zonada törətdiyi genişmiqyaslı təxribata cavab olaraq Azərbaycan Ordusu əks-hücum əməliyyatına başladı.
Bu əməliyyat Prezident İlham Əliyevin "Dəmir Yumruq" adlandırdığı qətiyyətli hərbi strategiyası ilə həyata keçirildi. Qırx dörd gün davam edən bu haqq savaşında Azərbaycan Ordusu, xalq-iqtidar birliyinin təmin etdiyi misilsiz iradə sayəsində, düşmənin illər boyu qurduğu nəhəng istehkamları qısa zamanda yarmağa nail oldu. Hərbi əməliyyatlar nəticəsində Cəbrayıl, Füzuli, Zəngilan, Qubadlı şəhərləri, eləcə də 300-dən çox kənd və yaşayış məntəqəsi azad edildi.
Şuşa Döyüşü: Qələbənin Tacı
Vətən müharibəsində əldə olunan ən böyük strateji və mənəvi qələbə 8 Noyabrda Şuşa şəhərinin azad edilməsi oldu. Qarabağın mədəniyyət paytaxtı, tarixi və coğrafi cəhətdən əhəmiyyətli istehkamı olan Şuşanın azadlığı, Azərbaycanın tam qələbəsinin təminatına çevrildi.
Şuşa döyüşü dünya hərb tarixinə xüsusi bir səhifə kimi daxil oldu. Təbii istehkam kimi tanınan şəhərə ağır texnika ilə deyil, yalın əllə, yüngül atıcı silahlarla sıldırım qayaları dırmaşan Azərbaycan əsgər və zabitlərinin qəhrəmanlığı nəticəsində daxil olundu. Bu taktika, hərbi mütəxəssislər tərəfindən misilsiz bir şücaət nümunəsi kimi qiymətləndirilir. Şuşanın azad edilməsi, erməni tərəfini hərbi və siyasi baxımdan tam kapitulyasiyaya məcbur etdi.
Şuşa qələbəsindən dərhal sonra, 10 Noyabr 2020-ci ildə Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya liderləri arasında Üçtərəfli Bəyanat imzalandı. Bu Bəyanatla 44 günlük müharibəyə son qoyuldu, habelə Ağdam, Kəlbəcər və Laçın rayonları döyüşsüz, siyasi yolla Azərbaycana qaytarıldı. Bununla da Azərbaycan ərazi bütövlüyünü bərpa etdi.
Zəfər Gününün Tarixi Əhəmiyyəti
Zəfər Günü sadəcə hərbi qələbənin bayramı deyil. Bu gün, həm də milli birliyin, xalqımızın məğrurluğunun və dövlətin qüdrətinin təntənəsidir. Azərbaycan xalqı 30 ilə yaxın müddətdə ürəyində gəzdirdiyi Vətən həsrətinə son qoyaraq, qalib ölkənin qalib xalqına çevrildi.
Prezident İlham Əliyev bu qələbənin əhəmiyyətini belə ifadə etmişdi: “Biz bu tarixi Qələbəni döyüş meydanında qazandıq, danışıqlar masası arxasında yox”. Bu qələbə, Azərbaycanın iqtisadi gücünü, müasir ordu quruculuğunu və qətiyyətli siyasi iradəsini bütün dünyaya nümayiş etdirdi. Zəfər Günü eyni zamanda regionda yeni reallıqların yarandığını təsdiqlədi.
Bu şanlı tarix həm də Böyük Qayıdışın başlanğıcıdır. İşğaldan azad edilmiş torpaqlarda həyata keçirilən genişmiqyaslı quruculuq, təmir-bərpa işləri, tikilən yeni infrastruktur layihələri Qarabağa yeni nəfəs gətirir. 8 Noyabr prospekti və Bakı metropoliteninin “8 Noyabr” stansiyasının açılması kimi addımlar, Zəfərin hər bir azərbaycanlının həyatında əbədiləşdiyini göstərir.
Zəfər Günü gələcək nəsillər üçün qürur mənbəyi, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün və tarixi ədalətin bərpasının şanlı dastanıdır. Bu gün bütün dünya azərbaycanlılarının bir yumruq kimi birləşdiyini sübut edən həmrəylik və müstəqilliyimizin əbədiliyinin simvoludur.