Balaxanı

Balaxanı Bakı şəhərinin Sabunçu rayonunda yerləşən, çoxəsrlik tarixə malik qədim şəhər tipli qəsəbədir. Abşeron yarımadasının mərkəzi hissəsində yerləşən Balaxanı Azərbaycanın neft tarixinin başlandığı əsas məkanlardan biri kimi tanınır. Qəsəbə adı yerli ləhcədə "yuxarıda yerləşən ev" mənasını verən "Bala xana" sözündən yaranmışdır. Bu, onun ətraf ərazilərə nisbətən hündür bir mövqedə yerləşməsi ilə əlaqədardır. Tarixən Balaxanı Böyük İpək Yolunun mühüm bir dayanacağı olmuş, ticarət və karvan yollarının kəsişməsində yerləşərək strateji əhəmiyyət daşımışdır. Balaxanının şöhrəti ilk növbədə neftlə bağlıdır. Dünyada ilk sənaye üsulu ilə qazılmış neft quyularından bəziləri, o cümlədən ilk neft fontanı məhz burada vurmuşdur. Məhz bu qəsəbədə, 1878-ci ildə Rusiyada ilk neft kəməri olan Balaxanı–Qara şəhər neft kəməri çəkilmişdir. Neft bumu dövründə Nobel qardaşları və digər neft maqnatları burada geniş fəaliyyət göstərmiş, bu da qəsəbənin sürətli inkişafına səbəb olmuşdur. Bu gün Balaxanı təkcə neftlə deyil, həm də XIV əsrə aid Ovdan (su anbarı), Hacı Şəhla Məscidi, Şah Səfi Karvansarayı kimi tarixi abidələri ilə mədəni turizm marşrutu kimi bərpa olunur. Balaxanı Sənaye Parkı isə təkrar emal sənayesinin mərkəzi olaraq qəsəbəyə yeni ekoloji və iqtisadi sima qazandırmışdır.