Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (ƏƏSMN)

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (ƏƏSMN) Azərbaycan Respublikasında əmək, məşğulluq, pensiya və sosial müdafiə siyasətini həyata keçirən əsas dövlət orqanıdır. Nazirliyin fəaliyyəti hər bir Azərbaycan vətəndaşının sosial təminatını və ləyaqətli əmək hüquqlarını qorumağa yönəlib. ƏƏSMN-nin missiyası əhalinin sosial rifahını artırmaq, işsizliyin qarşısını almaq, aztəminatlı ailələrə dəstək vermək və əmək bazarını tənzimləməkdən ibarətdir. Müasir dövrdə Nazirlik fəaliyyətində rəqəmsallaşma və şəffaflığı əsas prioritet seçərək, vətəndaşlara göstərilən xidmətlərin keyfiyyətini köklü şəkildə artırmışdır. Bu islahatlar Nazirliyin fəaliyyət sahələrini daha əlçatan və effektiv edib. Əsas Fəaliyyət İstiqamətləri və İslahatlar ƏƏSMN-nin funksional spektri olduqca genişdir və bir neçə kritik sahəni əhatə edir: 1. Pensiya və Sosial Sığorta Təminatı Nazirliyin əsas vəzifələrindən biri pensiya sisteminin dayanıqlılığını və ədalətliliyini təmin etməkdir. Bu sahədə aparılan islahatlar pensiyaların avtomatlaşdırılmış qaydada təyinatına, pensiya yaşının və məbləğinin optimallaşdırılmasına yönəlmişdir. Pensiya təyinatı üzrə edilən rəqəmsal yeniliklər (məsələn, e-pensiya sistemi) insan amilini aradan qaldıraraq vətəndaşların sənədləşmə olmadan pensiya almasına imkan verir. Eyni zamanda, Nazirlik sosial sığorta mexanizmlərini gücləndirir və sosial ödənişlərin (müavinət və təqaüdlər) vaxtında verilməsinə nəzarət edir. 2. Məşğulluq Siyasəti və Əmək Bazarının Tənzimlənməsi ƏƏSMN ölkədə işsizliyin səviyyəsini azaltmaq və əhalinin məşğulluğunu artırmaq üçün fəal siyasət yürüdür. Nazirliyin tabeliyindəki Dövlət Məşğulluq Agentliyi vasitəsilə işaxtaranlara peşə hazırlığı kursları, haqqı ödənilən ictimai işlər və xüsusilə Özünüməşğulluq Proqramı təklif olunur. Özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində işsiz vətəndaşlara kiçik bizneslərini qurmaq üçün maddi dəstək və aktivlər (avadanlıq, heyvandarlıq məhsulları və s.) verilir. Nazirlik, həmçinin, əmək münasibətlərini tənzimləyir və əmək hüquqlarının qorunmasına nəzarət edir. 3. Sosial Yardım və Yoxsulluqla Mübarizə Aztəminatlı ailələrə dəstək Nazirliyin humanitar funksiyasının əsasını təşkil edir. Ünvanlı Dövlət Sosial Yardımı (ÜDSY) sisteminin təkmilləşdirilməsi bu yardımların həqiqətən ehtiyacı olanlara çatmasına xidmət edir. Nazirlik, ailələrin maddi vəziyyətini şəffaf meyarlarla qiymətləndirərək onlara aylıq ödənişləri təyin edir. Bu sistemdə də rəqəmsal alətlərdən istifadə olunur ki, bu da prosesi sürətləndirir və korrupsiya risklərini minimuma endirir. 4. Əlilliyin Qiymətləndirilməsi və Reabilitasiyası ƏƏSMN-nin mühüm funksiyalarından biri də əlilliyin müəyyən edilməsi və əlilliyi olan şəxslərin sosial müdafiəsinin təmin edilməsidir. Yeni yanaşma əlilliyin dərəcəsinin təyin olunmasını da tamamilə avtomatlaşdırılmış və elektron sistemə keçirib. Bu, neqativ halların qarşısını alır. Eyni zamanda, Nazirlik əlilliyi olan şəxslərin cəmiyyətə inteqrasiyası üçün reabilitasiya mərkəzləri, peşə hazırlığı və protez-ortopedik xidmətləri təmin edir. Rəqəmsallaşma və Şəffaflıq Vasitələri ƏƏSMN-nin müasir inkişafının əsas sütunu onun geniş tətbiq etdiyi rəqəmsal xidmətlərdir. "DOST" (Dayanıqlı və Operativ Sosial Təminat) Mərkəzləri Nazirliyin xidmətlərini “bir pəncərə” prinsipi əsasında və yüksək vətəndaş məmnuniyyəti ilə təqdim edir. Bu mərkəzlər onlarla sosial xidmətin bir yerdən, operativ və şəffaf şəkildə göstərilməsini təmin edir. Bundan əlavə, Nazirlik tərəfindən yaradılmış e-sosial portalı və mobil tətbiqlər vətəndaşlara pensiya kapitalı, sosial sığorta, əmək müqavilələri və digər məlumatları real vaxt rejimində izləməyə imkan verir. Bu, həm vətəndaş nəzarətini gücləndirir, həm də bütün prosesləri maksimum dərəcədə şəffaflaşdırır. Nəticə olaraq, ƏƏSMN Azərbaycan Respublikasının sosial siyasətinin humanitar və dayanıqlı inkişaf prinsipləri üzərində qurulmasında həlledici rol oynayır. Aparılan islahatlar sayəsində Nazirlik ölkə əhalisinin sosial müdafiəsini gücləndirən, əmək hüquqlarını təmin edən və yoxsulluqla mübarizəni sistemləşdirən bir qurum kimi fəaliyyətini uğurla davam etdirir.