Əminə Yusifqızı

Əminə Yusifqızı (1936-2025) Azərbaycan mədəniyyətinin ən parlaq simalarından, füsunkar səsə malik aktrisa və bədii qiraət ustasıdır. O, uzun illər ərzində teatr, kino və radio sahəsindəki fəaliyyəti ilə xalqın dərin rəğbətini qazanmış, xüsusilə də poeziyanı dinləyiciyə çatdırmaq bacarığı ilə özünəməxsus bir məktəb yaratmışdır. Həyat və Təhsil Yolu Əminə Yusifqızı 1936-cı il sentyabrın 24-də Bakı şəhərində anadan olmuşdur. İncəsənətə olan sevgisi hələ uşaqlıq illərindən, Gənc Tamaşaçılar Teatrındakı çıxışlarından başlamışdır. O, əvvəlcə M.F. Axundov adına Pedaqoji Rus Dili və Ədəbiyyatı İnstitutunu (1961), daha sonra isə Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutunun (indiki ADMİU) "Dram və kino aktyoru" fakültəsini bitirmişdir. Onun sənətə gəlişi asan olmasa da, fitri istedadı və səhnəyə olan həvəsi bütün çətinlikləri aşmasına kömək etmişdir. Teatr, Kino və Radio Fəaliyyəti Sənətkar 1958-1964-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında, 1964-1974-cü illərdə isə Azərbaycan Milli Dram Teatrında aktrisa kimi fəaliyyət göstərmişdir. Onun teatr səhnəsində canlandırdığı yaddaqalan obrazlar arasında Y. Əzimzadənin “Anacan” əsərində Qulu, İ. Coşğunun (Səməd Vurğunun eyniadlı poeması əsasında) **“Komsomol poeması”**nda Humay və Çingiz Aytmatovun “Ana tarla” əsərində Əliman rollarını qeyd etmək olar. 1974-cü ildən etibarən fəaliyyətini “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında davam etdirən Əminə Yusifqızı, “Şərikli çörək”, “Sən nə üçün susursan?”, “Musiqi müəllimi” kimi bir çox bədii filmlərdə çəkilmiş, eyni zamanda yüzlərlə filmdə dublyaj və səsləndirmə işlərinə imza atmışdır. Lakin Əminə Yusifqızının sənətkar kimi zirvəsi onun bədii qiraət ustalığıdır. Uzun illər Azərbaycan Radiosunda və Televiziyasında aktrisa və diktor kimi çalışan sənətkar, Azərbaycan və dünya poeziyasının ən gözəl nümunələrini öz məlahətli və təsirli səsi ilə dinləyicilərə çatdırmışdır. Onun ifasında səslənən şeirlər, xüsusilə Bəxtiyar Vahabzadənin əsərləri, xalqın yaddaşına həkk olunmuş və bədii qiraət sənətinin klassikası hesab edilir. Onun özünün dediyi kimi: "Qiraətçi hadisəni oxumur, yaşayır." Mükafatlar və Xatirəsi Əminə Yusifqızı sənətə verdiyi böyük töhfələrə görə 1982-ci ildə Əməkdar artist, 1998-ci ildə isə Xalq artisti fəxri adına layiq görülmüşdür. Həmçinin Cəfər Cabbarlı mükafatı (2010) və “Şöhrət” ordeni (2016) ilə təltif edilmişdir. Ömrünü sənətə həsr edən Əminə Yusifqızı 2025-ci ildə vəfat etsə də, onun sənəti, xüsusən də bədii qiraət irsi Azərbaycan mədəniyyətində əbədi yaşayacaqdır.