kəlağayı istehsalatı

Kəlağayı Azərbaycan qadınlarının milli geyiminin ayrılmaz və zərif hissəsi olan dördkünc formalı ipək baş örtüyüdür. Bu, sadəcə bir geyim əşyası deyil, həm də əsrlik tarixi olan, milli kimliyi, sənətkarlığı və estetik dəyərləri özündə əks etdirən əsl sənət əsəridir. Kəlağayının istehsal prosesi xüsusi bacarıq, səbr və dəqiqlik tələb edən çoxmərhələli bir sənətdir. Kəlağayı istehsalının əsas mərkəzləri tarixən Şəki və Basqal (İsmayıllı) kimi ipəkçilik ənənələrinin güclü olduğu bölgələr olmuşdur. Kəlağayının hazırlanması yerli ipəkçilik ənənələri ilə sıx bağlıdır. Kəlağayı İstehsalatının Əsas Mərhələləri Kəlağayı istehsalı iki əsas mərhələdən ibarətdir: İpək Parçanın Toxunması: İlk mərhələdə əsas xammal olan təbii ipək liflərindən zərif və nazik dördkünc parça toxunur. Parçanın keyfiyyəti və zərifliyi kəlağayının dəyərini müəyyən edən əsas amildir. Basma Naxışlarla Boyama: Bu, kəlağayının ən bədii hissəsidir. Boyama prosesi əsasən iki yolla aparılır: Təbii Boyaqlarla Boğça Üsulu: İpək parça qaynayan təbii boya məhlullarında (məsələn, zirinc, nar qabığı, qoz qabığı kimi bitki tərkibli boyaqlar) rənglənir. Basma (Qəlib) Üsulu: Xüsusi hazırlanmış taxta qəliblər (qəlibkarlıq) vasitəsilə parçanın kənarlarına və ya mərkəzinə "həyata ağacı", "buta", "güləbətin" kimi ənənəvi naxışlar vurulur. Naxış vurulan yerlər əvvəlcədən xüsusi məhlulla örtülür ki, rəng ora keçməsin. Kəlağayı rəngləri və naxışları simvolik məna daşıyır. Məsələn, qara və ya tünd rəngli kəlağayı yas, parlaq rənglər isə toy və bayram mərasimlərində istifadə olunur. Kəlağayı öz unikallığı və ənənəvi texnologiyası sayəsində 2014-cü ildə YUNESKO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilmişdir. Bu, Azərbaycanın milli sənətinin beynəlxalq səviyyədə tanınması deməkdir.