partlayış

Partlayış qısa zaman kəsiyində kiçik həcmdə külli miqdarda enerjinin ayrılması ilə xarakterizə olunan sürətli fiziki və ya fiziki-kimyəvi prosesdir. Bu proses partlayış məhsullarının yüksək sürətlə genişlənməsinə səbəb olur və ətraf mühitə əsasən zərbə dalğası, vibrasiya və istilik təsirləri yaradır. Partlayışın növləri mexaniki (sıxılmış hava), kimyəvi (TNT, barıt) və nüvə partlayışları kimi təsnif olunur. Partlayışın əsas dağıdıcı amili, səs sürətindən daha sürətlə yayılan və partlayış mərkəzindən uzaqlaşdıqca təzyiqi azalan zərbə dalğasıdır. Dalğanın ön hissəsində yaranan izafi təzyiq binaların və tikililərin dağılmasına, insanlarda isə müxtəlif dərəcəli zədələnmələrə (kontuziya, sınıqlar) səbəb olur. Sənaye, mədənçilik və hərbi sahədə istifadə edilən partlayıcı maddələr hər zaman yüksək təhlükəsizlik və nəzarət tələb edir. Partlayış təhlükəli zonalarda qəzaların qarşısını almaq üçün xüsusi tədbirlər görülür.