qala

Qala uzunmüddətli və davamlı müdafiəni təmin etmək üçün inşa edilən, daimi hərbi qarnizonu və lazımi ehtiyatları olan, strateji əhəmiyyətli tikilidir. İbtidai icma dövründə sadə torpaq bəndlərdən və taxta hasarlardan başlayan qala inşası, sivilizasiyalar inkişaf etdikcə daha mürəkkəb memarlıq quruluşlarına çevrilmişdir. Qalalar adətən əlçatmaz yüksəkliklərdə, çay kənarında və ya ticarət yollarının üzərində yerləşərdi. Qalaların əsas funksiyası əhalini və mühüm inzibati mərkəzləri düşmən hücumlarından qorumaq idi. Memarlıq xüsusiyyətlərinə qalın divarlar, qüllələr (bürclər), mazğallar və su ilə doldurulan xəndəklər daxil idi. Onlar bir sıra tiplərə ayrılırdı: şəhər tipli, sığınacaq rolu oynayan və məbədləri qorumaq məqsədi daşıyan qalalar. Qalanın ən möhkəm daxili hissəsi isə "İçqala" və ya "Ərk" adlanırdı ki, bu da hökmdarın iqamətgahı və idarəetmə mərkəzi idi. Qalalar bu gün də hərbi tarixin, şəhərsalmanın və milli mədəniyyətin əvəzsiz abidələridir.