Qədim Şabran Şəhəri

Qədim Şabran Şəhəri Azərbaycanın Şabran rayonunun Şahnəzərli kəndi yaxınlığında yerləşən, böyük tarixi və mədəni əhəmiyyətə malik qədim yaşayış məntəqəsidir. Tarixi mənbələrə əsasən, şəhərin yaranma dövrü V-VI əsrlərə təsadüf edir. Onun əsasının qoyulması Sasanilər dövrünün məşhur hökmdarı Xosrov I Ənuşirəvanın adı ilə əlaqələndirilir. Aparılan arxeoloji qazıntılar Şabranın sadəcə bir yaşayış məskəni deyil, həm də strateji əhəmiyyətli bir məkan olduğunu göstərir. Şəhər qədim ticarət əlaqələrinin əsası sayılan Böyük İpək Yolu üzərində yerləşirdi. Bu coğrafi mövqe Şabranı regionun mühüm iqtisadi və mədəni mərkəzi etmiş, onu daim diqqət mərkəzində saxlamışdır. Qədim Şabran uzun tarixi boyu dəfələrlə yadellilərin basqınlarına məruz qalmış, habelə müxtəlif iqtisadi çətinliklərlə üzləşmişdir. Şəhər XVIII əsrin ortalarında tarixin səhnəsindən silinmişdir. Bu süqutun dəqiq səbəbi ilə bağlı fərqli fikirlər mövcuddur; bir ehtimala görə, tez-tez baş verən basqınlar və çətinliklər səbəb olmuş, digər ehtimala görə isə yaxınlıqdan axan Şabrançayın daşması nəticəsində şəhər tamamilə məhv olmuşdur. Hazırda bu ərazi qədim şəhərin qalıqlarını özündə ehtiva edən tarixi bir abidədir.