Şabran qalası

Şabran qalası Azərbaycanın Şabran rayonu ərazisindəki Qədim Şabran şəhərinin müdafiə sisteminin əsas və vacib elementlərindən biri olmuşdur. Qala, orta əsrlər dövrünə aid olub, şəhəri düşmən basqınlarından qorumaq məqsədilə inşa edilmişdir. Onun dəqiq tikilmə tarixi V-VI əsrlərə qədər gedib çıxan qədim şəhərin özü ilə sıx əlaqədardır. Qala tikilisi strateji cəhətdən əlverişli mövqedə yerləşirdi və memarlıq baxımından dövrünün istehkam sənətinin xüsusiyyətlərini daşıyırdı. Qazıntılar zamanı aşkarlanan qala qalıqları, onun möhkəm bünövrə və divarlara malik olduğunu, habelə şəhərin mərkəzi hissəsini təhlükəsizlikdə saxlamağa xidmət etdiyini göstərir. Şabran qalası öz funksional təyinatına görə, təkcə Şabranın deyil, həm də Böyük İpək Yolu üzərindəki ərazilərin qorunmasında müəyyən rola malik idi. Şabranın XVIII əsrdə süquta uğraması ilə birlikdə, qala da tədricən öz əhəmiyyətini itirmiş və dağılmışdır. Hal-hazırda qalanın qalıqları tarixi abidə kimi qorunur və ərazidəki arxeoloji tədqiqatlar davam edir. Şabran qalası Azərbaycanda orta əsrlər şəhərsalma mədəniyyətinin öyrənilməsi üçün qiymətli mənbədir.