#şahmat lövhəsi
şahmat lövhəsi
Şahmat lövhəsi dünyanın ən intellektual oyunlarından birinin mərkəzi elementidir. Bu sadə görünən 64 damalı sahə, saysız-hesabsız strateji kombinasiyaların, hərbi manevrlərin və dərin məntiqi gedişlərin meydanıdır. Lövhənin düzgün quruluşu və anlayışı, oyunda uğur qazanmağın fundamental şərtidir.
Şahmat lövhəsi 8x8 ölçüdə, növbə ilə yerləşən açıq (adətən ağ) və tünd (adətən qara) rəngli damalardan ibarətdir. Cəmi 64 dama mövcuddur. Beynəlxalq standartlara görə, lövhə həmişə elə qurulmalıdır ki, oyunçunun sağ küncündəki dama ağ (açıq rəngli) olsun.
Lövhənin Koordinat Sistemi
Şahmatın universallığını təmin edən vacib cəhət, hər bir damanın öz ünvanına malik olmasıdır. Bu, şahmat notasiyası adlanan koordinat sistemi vasitəsilə həyata keçirilir.
Sətirlər (Riyadlar): Soldan sağa doğru, latın hərfləri ilə işarələnmiş 8 şaquli xətt (A-dan H-a qədər) mövcuddur.
Sütunlar (Filelər): Aşağıdan yuxarıya doğru, rəqəmlərlə işarələnmiş 8 üfüqi xətt (1-dən 8-ə qədər) mövcuddur.
Bu sistem sayəsində lövhə üzərindəki istənilən dama, məsələn, "E4" və ya "H8", kimi dəqiq müəyyən edilə bilər. Ağ fiqurlar 1-ci və 2-ci, qara fiqurlar isə 7-ci və 8-ci sütunlarda düzülür.
Strateji Əhəmiyyəti
Şahmat lövhəsi sadəcə bir oyun meydanı deyil, həm də strateji hərbi ərazidir. Hər bir fiqurun (Piyada, Top, At, Fil, Vəzir, Şah) öz hərəkət qaydaları var və onların effektiv istifadəsi lövhənin mərkəzi hissəsinin – yəni d4, e4, d5, e5 damalarının – nəzarətdə saxlanılmasından asılıdır.
Bu lövhə minilliklər boyu dünyanı heyrətləndirən intellektual mübarizənin davam etdiyi yeganə məkandır.