Laçın

Laçın rayonu Azərbaycan Respublikasının cənub-qərbində, Kiçik Qafqaz dağ silsiləsində yerləşən qədim və strateji əhəmiyyətə malik inzibati ərazi vahididir. Tarixən Qarabağ xanlığının və Zəngəzur qəzasının tərkibində olmuş rayon 1930-cu ildə müstəqil inzibati rayon kimi təşkil edilmişdir. Rayonun ərazisi 1835 km² olub, şimaldan Kəlbəcər, şərqdən Xocalı, Şuşa və Xocavənd, cənubdan Qubadlı rayonları, qərbdən isə Ermənistanla həmsərhəddir. Relyefi əsasən dağlıqdır; ən hündür zirvəsi Qızılboğaz dağıdır (3594 m). Laçın zəngin su ehtiyatları ilə tanınır, ərazisindən axan Həkəri çayı Araz çayına qovuşur. Rayonun 34 min hektar zəngin meşə massivi, o cümlədən dünyada nadir sayılan qırmızı palıd ağacları və müxtəlif faydalı qazıntı yataqları mövcuddur. 18 may 1992-ci ildə erməni işğalına məruz qalan Laçın, 30 ilə yaxın müddətdə işğal altında qalmış, bu dövrdə çoxsaylı tarixi abidələri (Məlik-Əjdər türbəsi, Ağoğlan qəsri) və infrastruktur talan və məhv edilmişdir. 2020-ci il Vətən müharibəsindəki Böyük Zəfərdən sonra, 10 noyabr 2020-ci il Üçtərəfli Bəyanata əsasən 1 dekabr 2020-ci ildə bir güllə atılmadan Azərbaycana qaytarılmışdır. 26 avqust 2022-ci il tarixində isə Azərbaycan Ordusu Laçın şəhərinə tam yerləşmişdir. Hazırda rayonda genişmiqyaslı bərpa və yenidənqurma işləri aparılır.