Yuxarı Baş Dövlət Tarix Memarlıq Qoruğu

"Yuxarı Baş" Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu, Şəki şəhərinin ən qədim hissəsini əhatə edən Azərbaycanın zəngin mədəni irsinin qoruyucularından biridir. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə 1968-ci ildə yaradılan bu qoruq, 2016-cı ildə Prezident Sərəncamı ilə milli qoruq statusu almışdır. Qoruğun ümumi ərazisi təxminən 283 hektar təşkil edir. Bu tarixi məkan orta əsr şəhərsalma mədəniyyətini özündə yaşadan bənzərsiz bir mühitdir. Qoruq ərazisində ölkə və dünya əhəmiyyətli onlarla tarixi-memarlıq abidəsi mövcuddur. Onların ən görkəmlisi XVIII əsrə aid Azərbaycan memarlığının incisi sayılan Şəki Xan Sarayıdır . Saray, qala divarları daxilində yerləşir. Digər mühüm abidələrə Karvansaralar (Yuxarı Karvansara), Şəkixanovların evi, məscidlər, hamamlar və qədim ticarət küçələri daxildir. Şəkinin tarixi mərkəzi Xan Sarayı ilə birlikdə 2019-cu ildə UNESCO-nun Ümumdünya Mədəni İrsi siyahısına daxil edilərək beynəlxalq səviyyədə tanınmışdır. Bu, qoruğun bəşəriyyət üçün müstəsna dəyərə malik olduğunu bir daha təsdiqləyir. Qoruq ərazisində şəbəkə, kəlağayı, papaqçılıq kimi ənənəvi sənətkarlıq sahələri bu gün də yaşayır və inkişaf etdirilir, bu da onu turistlər üçün cəlbedici məkana çevirir.