zeytun ağacı

Zeytun ağacı (Olea europaea) Botanikada Oleaceae fəsiləsinə aid olub, Aralıq dənizi regionunun və Yaxın Şərqin ən qədim və dəyərli mədəni bitkilərindən biridir. Bu ağac sülh, müdriklik və uzunömürlülük simvolu kimi tanınır. Onun ən heyrətamiz xüsusiyyətlərindən biri uzunömürlülüyüdür; bəzi nümunələrinin yaşı 2000 ildən çox olduğu qeydə alınmışdır. Zeytun ağacı Azərbaycanda, xüsusilə Abşeron yarımadasının quru və subtropik iqlimində uğurla becərilir. Zeytun ağacı tipik olaraq 4 metrdən 12 metrə qədər hündürlüyə çata bilir, lakin əsasən enli və alçaq boylu, əyri gövdəli olur. Onun yarpaqları kiçik, lanset formalı, gümüşü-yaşıl rəngdə və həmişəyaşıldır. Bu xüsusiyyəti sayəsində o, ilboyu yaşıl qalır. Ağacın əsas iqtisadi əhəmiyyəti ondan alınan meyvələrdir. Meyvələr ilk növbədə yaşıl, daha sonra isə yetkinlik dövrünə çatdıqda bənövşəyi və qara rəng alır. Zeytun ağacı quraqlığa, duzlu torpaqlara və sərt küləklərə qarşı yüksək dözümlülüyə malikdir, bu da onu Aralıq dənizi kimi mürəkkəb iqlim şəraitləri üçün ideal edir. Ağac həmçinin xalq təsərrüfatında geniş istifadə olunan zeytun yağının əsas mənbəyidir. Zeytun yağı müxtəlif kulinariya məqsədləri, kosmetologiya və tibb sahələrində istifadə olunur. Onun tərkibindəki doymamış yağ turşuları və antioksidantlar sayəsində insan sağlamlığı üçün böyük faydaları vardır.