Cəbrayıl

Cəbrayıl rayonu Azərbaycan Respublikasının cənub-qərbində yerləşən, Böyük Qarabağ bölgəsinin tərkib hissəsi olan qədim və strateji əhəmiyyətli bir ərazidir. Rayon cənubdan Araz çayı boyunca İran İslam Respublikası ilə həmsərhəddir. Rayon ərazisinin əsasən dağətəyi və alçaq dağlıq relyefə malik olması, onun kənd təsərrüfatı, xüsusən də üzümçülük və heyvandarlıq üçün əlverişli şərait yaratmışdır. Cəbrayıl zəngin və qədim tarixə malikdir. Rayonun ərazisində Xudafərin körpüləri (XII-XIII əsrlər) kimi beynəlxalq səviyyədə tanınan tarixi-memarlıq abidələri yerləşir. Bu körpülər qədim Böyük İpək Yolunun üzərində vacib keçid rolunu oynamışdır. Ərazidə eyni zamanda qədim yaşayış məskənlərinin izləri, türbələr və məscidlər mövcuddur. Rayon 23 avqust 1993-cü ildə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş, nəticədə minlərlə cəbrayıllı öz doğma yurd-yuvalarından didərgin düşmüşdür. Azərbaycanın müasir tarixində ən vacib hadisələrdən biri kimi, Cəbrayıl rayonu 2020-ci ilin 27 sentyabrında başlayan Vətən müharibəsi zamanı işğaldan tamamilə azad edilmişdir. Rayonun mərkəzinin azad edilməsi 4 oktyabr 2020-ci il tarixində bəyan edilmişdir. Hazırda rayonda genişmiqyaslı yenidənqurma və bərpa işləri həyata keçirilir.